U Pazaru se vazda zborio isti jezik: Predstavljen Budmanijev pazarski rječnik

Nakon duge potrage u arhivima Hrvatske, vrijedna lingvistička građa koju je zabilježio Simo Budmani, dubrovački trgovac i, po nekim izvorima, konzul iz 18. vijeka, konačno je dostupna naučnoj javnosti.

Rječnik govora Novog Pazara iz 1734. godine, koji je nekoliko stoljeća bio skoro nepoznat, otkriven je u pravo vrijeme da proslavi Dan grada Novog Pazara.

Simo Budmani, rođen u Dubrovniku, bio je poznat po svojim diplomatskim i trgovačkim sposobnostima koje su Dubrovniku donijele izuzetnu moć. “Novopazarski zapisi”, koji su predstavljeni u novopazarskoj biblioteci, služili su kao osnovni materijal za rječnik koji je olakšao komunikaciju između italijanskih i lokalnih trgovaca.

“Ovo djelo, poslije 290 godina, zauzima mjesto koje mu zaista pripada, kao jedno od najznačajnijih leksikografskih djela u Srbiji,” rekao je Elijaz Rebronja, koji je priredio ovo djelo.

Rječnik obiluje pojmovima koje je kasnije koristio i Vuk Karadžić u svojim radovima. Riječi zapisane od Budmanija igrale su važnu ulogu u objašnjavanju mnogih pojmova koji su bili nejasni u to vrijeme.

“Ovaj rječnik je dragocjen ne samo zbog svoje historijske vrijednosti, već i kao lingvostilistički izvor za buduće generacije istraživača,” rekao je za RTV Novi Pazar, Redžep Škrijelj, historičar.

Djelo Sima Budmanija dokazuje da se na ovim prostorima i tada govorio domaći jezik, verzija koja skoro u potpunosti  živi i danas. Pored brojnih riječi, zapisao je i poslovice, kraće tekstove i mnoge aspekte novopazarske kulture.

G!cić