AI troši silnu energiju, kompanije grade elektrane
Nove online usluge imaju toliki utjecaj na životnu sredinu i troše mnogo energije da tehnološki giganti namjeravaju koristiti i nuklearne reaktore za napajanje velikih servera i skladišta podataka.
Širom sveta danas je aktivno više od sedam milijardi smartfona, tableta i drugih mobilnih komunikacijskih uređaja. Broj korisnika se približio cifri od šest milijardi, a do 2030. godine ta cifra će biti oko 6,8 milijardi korisnika mobilnih uređaja. Naravno, mnogi korisnici imaju dva uređaja (najčešće privatni i poslovni) te laptop računare i kod kuće i na poslu.
Komunikacijski uređaji su danas dostupni u više oblika. Tako svi noviji automobili srednje i više klase imaju ugrađene mogućnosti za korišćenje mobilnog interneta (putem 4G i 5G mreža) te obavljanje poziva, kao i WiFi mrežu (wireless point). Luksuzni automobili nove generacije (poput BMW i7 serije, te Tesla električnih automobila) idu i mnogo dalje te u svom sistemu za zabavu (infotainment system) imaju čak i streaming snimaka visoke definicije te igranje video igara.
podataka su i tzv. failure rate per gigabyte, odnosno koliko puta se podaci mogu upisivati pre nego što sami uređaji za skladištenje (SSD diskovi) prestanu sa radom. Današnji diskovi namenjeni serverima (server-grade SSD) imaju između 150 i 500 hiljada ciklusa upisivanja podataka, dok enterprise-grade diskovi namenjeni najzahtevnijim sistemima i najvažnijim podacima imaju oko milion ciklusa. To na papiru zvuči kao ogromna brojka, ali ako usluge imaju desetine ili čak stotine miliona korisnika, to znači da je prosečni životni vek diskova između jedne i dve godine. To, opet, stvara ogromne količine elektronskog otpada širom sveta, kojeg nije uvek moguće u potpunosti reciklirati.
Ne čudi stoga što se tehnološki giganti sada okreću nuklearnoj energiji koja ima daleko bolji odnos snage za jedan dolar (watt per dollar) u odnosu na druge izvore. Iako su solarna, energija vetra i geotermalna energija na papiru daleko jeftinije, ovakvih izvora jednostavno nema dovoljno ili ih nema blizu data centara. Tako je Oracle, još jedan od internet giganata, nedavno najavio da već dizajnira novu generaciju data centra za veštačku inteligenciju, koji će biti pokretan nuklearnim reaktorom – zapravo, njih tri. Larry Ellison, prvi čovek Oraclea i trenutno četvrti čovek po vrednosti bogatstva na svetu, najavio je da će tri reaktora biti SMR tipa (Small Modular Reactor, mali modularni reaktor).
“Već smo dobili potrebne dozvole za izgradnju reaktora”, naveo je Ellison.
Microsoft, također, ide nuklearnim putem
Ovakvi reaktori su znatno manji od standardnih, zahtevaju daleko manje održavanja te su unified dizajna – sve najbitnije komponente za funkcionisanje se nalaze u istom kućištu reaktora. To omogućava i da se proizvedeni reaktori jednostavno transportuju i instaliraju na krajnjoj lokaciji, za razliku od starijih reaktora, čija izgradnja može potrajati i celu deceniju.
Microsoft, još jedan od tehnoloških giganata, takođe ide nuklearnim putem. Kompanija je nedavno saopštila da će uskoro početi sa ponovnim pokretanjem nuklearne elektrane Three Mile Island (Ostrvo Tri milje) u okrugu Dauphin, u saveznoj državi Pennsylvaniji. Planirano je da obnovljena i unapređena elektrana počne sa radom već 2028, sa procenjenim životnim vekom od 20 godina. Microsoft će ovu nuklearnu elektranu koristiti za unapređenje i proširenje svojih sistema veštačke inteligencije, kao što je Windows Copilot.
Kompanija Constellation Energy, koja upravlja kompleksom Three Mile Island, navela je da će i savezni regulatori SAD-a morati da odobre ove planove, ali će “novi sistemi biti daleko sigurniji i čistiji od dosadašnjih”.
Kompleks Three Mile Island je u američkoj i svetskoj javnosti najpoznatiji kao “američki Černobilj”, zbog nuklearnog incidenta iz 1979 godine. Tada se jezgro jednog od reaktora tipa TMI-2 delimično otopilo, što je dovelo do manjeg ispuštanja radijacije, ali nije bilo ljudskih žrtava. O ovome incidentu su snimljeni i brojni igrani i dokumentarni filmovi, a to je tada dovelo i do protesta protiv nuklearne energije širom SAD-a. Od planirane izgradnje 127 nuklearnih elektrana početkom ‘80-ih do danas je izgrađeno tek 53, a mnoge su u procesu gašenja.
Izvor: Al Jazeera
Slika: gettyimages
