Sandžak, Novi Pazar: Maternji govorni jezik sandžačkih Bošnjaka je bosanski jezik. Bosanski jezik je jezik Bošnjaka i svih onih koji ga pod tim imenom osećaju svojim.

Bosanski rečnik objavljen daleke 1631

Njime govori oko 2, 8 miliona ljudi: u Bosni i Hercegovini (oko 2 miliona), Srbiji i Crnoj Gori  (230.000), Hrvatskoj i Sloveniji (40.000), Kosovu i Makedoniji (100. ooo), Zapadnoj Evropi i Severnoj Americi (oko 400.ooo), kao i veliki broj bošnjačkih iseljenika u Turskoj.

Bosanski jezik – Jezik identiteta i tradicije

Važno je napomenuti da su se svi iseljenici iz Bosne, bez obzira kojoj konfesiji pripadali, doseljavali u druge krajeve pod nazivom “Bošnjaci” i to ime su u novoj sredini dugo zadržavali.

Razvoj i osobenosti bosanskog jezika

Kotinuitet bosanskog jezika može se pratiti od srednjeg veka do današnjih dana, a njegovo postojanje i upotreba bezbroj su puta potvrđeni u upravno – pravnim spisama, narodnim govorima, bošnjačkoj usmenoj i pisanoj književnosti, te u različitoj literaturi na slavenskim i ostalim jezicima.

Uloga bosanskog jezika u društvu i obrazovanju

U srednjem veku taj jezik najčešće je nazivan lirskim, a nešto kasnije bosanskim jezikom.

Historija Bosne i Hercegovine kroz vjekove

Jedan od najstarijih spomena bosanskog jezika nalazi se u notarskim knjigama grada Kotora: 3. jula 1436. godine, mletački knez u Kotoru kupio je petnaestogodišnju devojku „bosanskog roda i heretičke vere, zvanu bosanskim jezikom Djevenu“.

Kulturana riznica Balkana

U opštu i službenu upotrebu bosanski jezik ulazi za vreme osmanske uprave, krajem XV stoljeća.

Bosanski jezik: Most između Istoka i Zapada

Od tada, pa sve do kraja XIX i prvih godina XX stoljeća, službeni jezik za ovaj dio sveta, koji je, pored Bosne, uključivao i celu Srbiju, a kroz veći deo istog perioda i Sloveniju, Vojvodinu, današnju Mađarsku sa Budimom i Peštom, pored osmanskog, je bio i bosanski jezik (bošnjakadža). Tokom većeg dela svoje istorije Budimpešta je bila priča o dva grada.

U Budimu se nalazilo dvorsko sedište, dok je u Pešti bio smešten administrativni i finansijski centar. Ime Budimpešta nastalo je spajanjem Budima i Pešte, koji su se ujedinili 1873. godine.

Bosanski jezik – Glas naroda Bosne i Hercegovine

Pod tim nazivom bošnjački jezik se koristi i nakon austro – ugarske okupacije 1878. godine, sve do 4. oktobra 1907. godine, kada se, internom naredbom Zemaljske vlade Bosne i Hrcegovine, zabranjuje njegovo službeno korišćenje, i kao „zemaljski jezik“ uvodi srpsko – hrvatski, odnosno hrvatsko – srpski jezik.

Prvi srpski rečnik prestavljen je tek 1818

Jezičko nasleđe sandžačkih Bošnjaka karakteriše raširena upotreba turcizama i dosledna primena suglasnika „H“.

Tragovi prošlosti: Bosna u srednjem vijeku

U pisanom izražavanju od perioda austro – ugarske okupacije Bosne i Hercegovine, Bošnjaci koriste latinično pismo – kažu sandžači istraživači, profesori, istoričari…

Historiijski razvoj bosanskog jezika

Značajnu ulogu u sveoukupnoj bošnjačkoj kulturi imalo je bosansko srednjevjekovno pismo bosančica (bosanska brzopisna ćirilica) i arebica, tj. arapsko pismo prilagođeno glasovnim potrebama bosanskog jezika.

Bosanski jezik kroz historiju i savremeno doba

Povelja bosanskog bana Kulina od 29. avgusta 1189. godine pisana je na starobosanskom narodnom jeziku i bosanskim pismom bosančicom.

Od banovine do kraljevine – temelji vlasti i uprave u srednjem vijeku

Povelja kulina Bana je ne samo najstarija do sada pronađeni očuvani bosanski državni dokument , nego i najstariji državni dokument kod svih jugoslovenskih naroda i država – poručuje sandžački istoričar.

Tradicija, običaji i različitosti koje oblikuju bosanskohercegovački identitet

U vreme osmanske uprave svi službeni akti na prostorima na kojima dans žive Bošnjaci pisani su na turskom jeziki i arebicom, ali su imali i svoje kopije pisane bosanskim jezikom i bosančicom (kao posebnim pismom bosanskog jezika).

Binasa Malićević