Dvadeset dve godine od ubistva Zorana Đinđića
Na današnji dan, 12. marta 2003. godine, u atentatu ispred zgrade Vlade Srbije u Beogradu ubijen je Zoran Đinđić, tadašnji predsednik Vlade. Njegova smrt označila je jedan od najdramatičnijih i najpotresnijih trenutaka u novijoj političkoj istoriji Srbije, ostavljajući dubok trag na društvo i pravac u kojem će se zemlja dalje kretati.
Đinđić je bio istaknuti političar, reformator i vizionar koji je snažno zagovarao modernizaciju Srbije i njeno priključivanje evropskim i svetskim integracijama. Rođen je 1952. godine u Bosanskom Šamcu, a detinjstvo je proveo u Travniku i Beogradu, gde je završio gimnaziju. Studije filozofije upisao je na Univerzitetu u Beogradu, a akademsku karijeru nastavio u Nemačkoj, gde je doktorirao na Univerzitetu u Konstancu, baveći se kritičkom teorijom društva.
Njegovo političko delovanje obeležilo je turbulentno razdoblje kraja 20. i početka 21. veka u Srbiji. Kao jedna od vodećih figura opozicije devedesetih godina, bio je među ključnim akterima promena koje su dovele do smene vlasti 5. oktobra 2000. godine. Nakon toga, preuzeo je mesto predsednika Vlade Srbije u januaru 2001. godine, sa ambicijom da pokrene temeljne reforme u ekonomiji, pravosuđu i državnoj administraciji, kao i da zemlju izvede iz izolacije i približi Evropskoj uniji.
Njegov mandat bio je obeležen brzim i odlučnim potezima u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, ali je takav pristup stvorio mnoge protivnike unutar struktura koje su godinama bile povezane s kriminalnim grupama. Đinđićev atentat bio je rezultat upravo tih sukoba. Pogođen je hicem iz snajpera dok je ulazio u zgradu Vlade Srbije, a njegov telohranitelj Milan Veruović tom prilikom je teško ranjen.
Nakon atentata, država je proglasila vanredno stanje i pokrenula akciju “Sablja”, tokom koje su uhapšeni pripadnici kriminalne grupe “Zemunski klan”, koji su organizovali i izvršili ubistvo, kao i njihovi saradnici iz tadašnjih bezbednosnih struktura. Vođe atentata, uključujući Milorada Ulemeka Legiju i Zvezdana Jovanovića, osuđene su na višedecenijske zatvorske kazne.
Zoran Đinđić ostao je upamćen kao političar koji je želeo Srbiju da vidi kao modernu, demokratsku i evropski orijentisanu državu. Njegova ideja reformi, zalaganje za vladavinu prava i borba protiv kriminala i korupcije i danas imaju snažan odjek, dok mnogi ističu da su promene koje je započeo bile prekinute njegovim ubistvom, ostavljajući brojne procese nedovršenima.
