Vjerovao sam da je najbolji put približavanja Allahu, traženje znanja i istine

U martu,1040. godine umro je Ibn al-Haitam (Alhazen), učenjak briljantnog uma, genije svoga vremena i, kako su ga mnogi zapadni umovi opisali, prvi istinski naučnik na svijetu. Bavio se proučavanjem: fizike, astronomije, matematike, filozofije, alhemije, optike i građevinarstva..
Od njegovih mnogobrojnih životnih i naučnih postignuća, izdvajamo sljedeća:

– Prvi je odgovorio na klasičnu teoriju Aristotela, Ptolomeja i Euklida i odbacio njihovu emisijsku teoriju po kojoj se proces gledanja odvija na taj način što se svjetlost iz oka reflektira na određeni predmet, odnosno vidljivu stvar, i dokazao suprotno, da se viđenje ostvaraje pomoću svjetlosti koja se emitira iz određenog predmeta i onda se ta svjetlost reflektira prema oku posmatrača. U tome mu je pomogao ajet: ”Zar nisu vidjeli da smo učinili noć da u njoj otpočinu, a dan vidnim?” (En-Neml, 86.) Kasnije će se pokazati da je njegovo otkriće bilo revolucionarno na polju optike.
– On je bio prvi koji je objasnio anatomsku građu oka i objasnio funkcije svakog dijela oka.
– Prvi je proučava i prepoznao ključnu ulogu psihologije i shvatio je da ako želimo da razumijemo viđenje, moramo razumjeti ne samo geometrijsku optiku oka već i psihološke procese koji interpretiraju informacije koje oko sakuplja.
– Prvi je napisao knjigu o optici pod naslovom El-Menazir. Knjiga sadrži opis anatomije oka, model gledanja, zakone refleksije svjetlosti, opise istraživanja i matematičke analize pokusa zakona refrakcije, objašnjenje refrakcije sporijim gibanjem svjetlosti u optički gušćem sredstvu i dr.
– On je prvi tvrdio da Mjesec ne sjaji sâm od sebe, već reflektira sunčevu svjetlost.
Danas, gotovo hiljadu godina nakon njegove smrti, Ibn al-Haitam je i dalje prisutan. Poznat je i prisutan na evropskim fakultetima na kojima se izučava optika, a njegove nebeske karte (zvjezdane mape) su godinama ostale referenca astronomima.
Google je proslavio 2013. godinu, stavljajući u pretraživač ime Ibn al-Haitama u znak priznanja za njegova naučna otkrića i postignuća.
Njegove knjige danas su uglavnom u Nacionalnoj biblioteci Francuske, koje su preuzeli Francuzi onda kada je Napoleon okupirao Egipat, a neke se opet nalaze u Berlinskom muzeju.
Ibn al-Haitam kaže za sebe: ”Uvijek sam tragao za znanjem i istinom, i vjerovao sam da, ako želim da se približim Allahu, nema boljeg načina od traženja znanja i istine.”
Piše: Edhem Šerkavi / Preveo i prilagodio: Abdusamed Nasuf Bušatlić