Nastavljeno rušenje Arap džamije, delovi bogomolje na ulici

Kada su pomislili da će predstavnici Islamske zajednici u Srbiji odustati od rušenja, jedne od mnogima najdražih bogomolja, i jednog od najstarijih objekata u Novom Pazaru, građane je iznenadio današnji prizor. Arap džamija je sravnjena sa zemljom.

Rušenje ove bogomolje i izuzetno vrednog kulturno-istorijskog spomenika nastavljeno je od ranih jutarnjih sati. Teškom mehanizacijom porušeni su i ostaci jedne od najstarijih i najlepših džamija u Novom Pazaru.

Zid je obrušen na trotoar i deo Prvomajkse ulice, te je porušio i zaštitnu ogradu. Životi prolaznika su u tom trenutku bili ugroženi, pa građani strahuju od obrušavanja oštećenog minareta. Posebno zabrinjava činjenica da ovim delom grada prolazi veliki broj đaka, obzirom da se u blizini nalaze tri srednje, jedna osnovna škola i Univerzitet.

Danima se veliki broj Novopazaraca protivi rušenju Arap džamije na društvenim mrežama. Protiv rušenja i neadekvatne obnove su i lokalne vlasti, koje su poslednjih meseci ukazivale na ovaj problem.

Vlasti Novog Pazara ocenile su da je rekonstrukcija Arap džamije još jedna agresija na kulturnu baštinu grada i da je reč o rekonstrukciji i revitalizaciji koja se provodi bez stručno izrađenog projekta i konsultacija sa Zavodom za zaštitu spomenika.

“Arap džamija je na putu da zauvek nestane u obliku kakvom je znamo stolećima i da na njenom mestu dobijemo još jednu novu džamiju bez ikakve istorijske vrednosti”, upozoravala novopazarska vlast danima pozivajući se na mišljenja stručnjaka.

Gradski arhitekta Elvir Hamidović predočio je, ukazujući da lokalne vlasti ne odlučuju o kulturno-istorijskim spomenicima, da je na osnovu stručno urađene projektno-tehničke dokumentacije o rekonstrukciji novopazarske Stare Čaršije pripremljena i rekonstrukcija Arap džamije.

“Svedoci smo poslednjih decenija varvarskog i vandalskog odnosa prema bošnjačkoj kulturnoj i sakralnoj baštini, koji se sistematski i smišljeno realizira u cilju definitivnog uništenja najbitnijih i najvažnijih dokaza o našem viševekovnom bitisanju na ovim prostorima. U prilog tome govore i činjenice da je zauvek nestala Sinan-begova medresa, Tabak Ishak džamija i Kolerina džamija u Potok Mahali. Nestaju mezarja i najstariji i najdragocjeniji nišani s neprocenjivo značajnim epitafima oko Hadži Hurem džamije i Lejlek džamije. Nepoznati počinioci ruše kontinuirano najstarije nišane na Velikom groblju. Naneta su značajna oštećenja Altun-alem džamiji i mektebu u njenom haremu”, upozoravali su nadležni u programu naše televizije.

Oglasio se tada i predsednik Foruma mladih Sandžačke demokratske partije (SDP) Vahidin Melajac osudivši način rekonstrukcije Arap džamije: “Briše se istorija grada, a zarad ekonomske dobiti pojedinaca. Svedoci smo prethodnih dana žestoke kampanje medija i ljudi bliskih Muameru Zukorliću protiv svih koji se protive ovakvom vidu rekonstrukcije i restauracije Arap džamije. Do građana Novog Pazara već danima dolaze razne informacije da se na prostoru oko i ispod Arap džamije planira izgradnja komercijalnog sadržaja. Nemamo demantij s njihove strane na takve tvrdnje”.

Zbog neadekvatne rekonstrukcije džamije, tokom koje je uklonjen gromobran, nedavno je oštećeno minare, kada je tokom vremenskih nepogoda došlo do udara groma u njegov vrh.

Podsećamo da je Republički zavod za zaštitu spomenika kulture nedavno izdao rešenje, kojim se zabranjuje investitoru Islamskoj zajednici u Srbiji izvođenje radova na krovnoj konstrukciji i krovnom pokrivaču na Arap džamiji u Staroj čaršiji u Novom Pazaru., zbog toga što se radovi izvode bez utvrđenih uslova za preduzimanje mera tehničke zaštite za izvođenje navedenih radova.

Arap ili Hasan Čelebi džamija  nalazila  se na ulazu u staru novopazarsku čaršiju. Malo je pouzdanih podataka o istorijatu ove džamije i njenom ktitoru. Znamo da se spominje u popisu iz 1528. godine, što dovoljno govori da je i ova građevina bila vrlo stara i da je spadala među najstarije građevinske objekte u Novom Pazaru. U narodu je očuvano predanje da je Hasan Čelebi bio Arap, te da se ta džamija zove još i Arap džamija.

Z.M. – A.N.