140 dana do Ramazana, prodaja kleke „za one sa dubljim džepom“ počela

piše: Galib Gicić

Do Ramazana je ostalo još 140 dana, a iako je skoro pet mjeseci do početka svetog mjeseca, prodaja kleke – zrna za poseban ramazanski napitak – već je počela u Novom Pazaru.

Kleka, koja raste samoniklo bez potrebe za ulaganjima, postaje sve skuplja iz godine u godinu, pa se postači s razlogom šale na račun prodavaca zrna kleke. Čak i ona pripremljena, koju  prodaju kao napitak ispred kuća, ima cijenu veću od svježeg soka od cijeđenog voća.  Mnogi u šali kažu da je vrijeme da neko otvori proizvodnju gotove zaslađene kleke koja će imati razumne cijene i biti dostupna svima. Iako je početak naredne  rečenice šaljiv i zvuči nevjerovatno, nije daleko od istine :  Za one sa dubljim džepom, koji sebi mogu priuštiti kleku u zrnu, ovako je mogu pripremiti po tradicionalnom receptu:

• 5 kilograma kleke

• 50 litara vode

Kleka se ,,kiseli,, na umjerenoj temperaturi u zatvorenoj posudi dok se ne pretvori u blago sirće zlatno-zelene boje. Nakon toga se zasladi šećerom po ukusu i pije  uzdravlje.

Nasuprot tome, boza, drugo poznato piće koje zahtijeva ozbiljna ulaganja u proizvodnji, zadržava svoju pristupačnost i tokom Ramazana. Poslastičari i pekari u Novom Pazaru često besplatno dijele bozu i pitice – ramazanske somune, koje su obavezan dio juftara.

Ramazan donosi posebnu atmosferu u grad, džamije blistaju, a postači organizuju kućne i humanitarne juftare. Kafići i restorani ne rade od sufura do juftara, ali nakon juftara postaju krcati, gdje se ljudi druže do ranih jutarnjih sati. Čini se kao da svi poste, jer niko javno ne jede i ne pije.

Pravoslavni komšije pokazuju poštovanje, ne samo što izbjegavaju javno konzumiranje hrane, već se odazivaju i na juftare koje pripremaju za svoje muslimanske prijatelje.  Zajedno stoje u redu za pitice i uživaju u ljepoti različitosti. U Novom Pazaru, kafići i restorani u gradskom jezgru tokom godine ne prodaju alkohol, a i mali broj onih koji takva pića imaju u ponudi, tokom Ramazana ih izbacuju iz objekta.

Gradski život se prilagođava – radno vrijeme je skraćeno, škole rade po skraćenim smjenama, a preduzeća usklađuju svoje aktivnosti s ramazanskom vaktijom. Mediji emituju posebne ramazanske programe.

Ramazan je deveti mjesec islamskog lunarnog kalendara i smatra se najsvetijim mjesecom za muslimane. Tokom Ramazana, vjernici poste od zore do zalaska sunca, suzdržavajući se od hrane, pića i loših navika, posvećujući se namazu, duhovnoj obnovi i dobročinstvu.

Galib G!cić