Rifat Burdžović Tršo – sandžački revolucionar

Sandžak – Rifat Burdžović Tršo je poznati sandžački antifašista i revolucionar, predvodnik studenskog pokreta u Bepgradu pred početak Drugog svetskog rata, narodni heroj  i najpopularnija ličnost kod sandžačkih Bošnjaka iz perioda Drugog svetskog rata. Rođen je 11. februara 1913. godine u Bijelom Polju, u uglednoj trgovačkoj porodici Nazifa i Rabije Burdžović. U drugoj godini života, 1915. godine, umire mu otac, malo kasnije i majka, a onda, 1918. i stariji brat Ibrahim. Brigu o malom Rifatu i njegovoj sestri Hajriji preuzimaju, najpre amidža Rušo i njegova supruga Zuma, a onda bližnji Rifatov rođak Salih Đedović.

Revolucija kao život

Nakon završena četiri razreda osnovne škole, staritelj Salih upisuje ga, 1924. godine, na obućarski zanat, kojeg napušta već po završetku prve godine, i septembra 1925. godine, se upisuje na Veliku medresu kralja Aleksandra u Skoplju. U toku školovanja u Skoplju počinje se baviti literarnim radom i uz pomoć svojoh prijatelja Junusa Međedovića, Muhameda Mehmedovića, Šukrije Dizdarevića i drugih, osniva literarnu družinu „Južna vila“ i, 1929. godine, časopis „Pomol“. U međuvremenu se upoznaje sa revolucionarnim idejama, uključujući se čak i u predizborne aktivnosti za tadašnje parlamentarne izbore.

Ključni  lik na Pravnom fakultetu u Beogradu

Po okončanju medrese, 1933. Upisuje pravo na Univerzitetu u Beogradu i već odmah se uključuje u napredni studenski pokret. Početkom 1934. učestvuje u formiranju Pravničkog stručnog studentskog udruženja na Pravnom fakultetu i postaje član uprave ovog udruženja i član Komunističke partije Jugoslavije. Nakon učešća u demonstracijama i drugim akcijama studenata Beogradskog univerziteta, u februaru 1935. godine, biva uhapšen i, pod sumnjom rada na obaranju režima, nekoliko dana provodi u zloglasnom zatvoru „Glavnjača“.

Naredne 1936. studenti Beogradskog univerziteta organizuju jedan od najvećih studentskih štrajkova i, nakon 22 dana protesta, uspevaju da se izbore za punu autonomiju univerziteta. U tim protestima Rifat Burdžović je bio jedan od centralnih figura…

Krajem avgusta 1942. godine Treća proleterska sandžačka brigada krenula je iz pravca Livna ka Mrkonjić Gradu, s planom da ga oslobodi od združenih nemačkih, ustaških i četničkih snaga. Sredinom septembra, zajedno sa ostalim partizanskim jedinicama, brigada će krenuti u pravcu Banja Luke, ali će neprijateljske snage, 28. septembra, ponovo preći u napad i do 2. oktobra potisnuti partizane iz Mrkonjć Grada na liniju planine Lisina. Tog dana misteriozno su nestali Vladimir Knežević Volođa, komandant Treće proleterske sandžačke brigade, Rifat Burdžović Tršo, zamenik političkog komesara brigade i delegat Centralnog komiteta partije Jugoslavije u brigadi, i Tomaš Žižić, komandant Četvrtog bataljona u brigadi – kazali su sandžački istraživači, istoričari, profesori…

Binasa Malićević