PROKLETSTVO BRANKOVOG MOSTA! MOST IZGRAĐEN NA MJESTU PORUŠENE BEOGRADSKE DŽAMIJE

Baš na mjestu gdje se nalazio noseći stub mosta na desnoj obali Save, koji i danas postoji, do 1930. godine je stajala jedna od najljepših i najvećih beogradskih džamija – Liman džamija, zapuštena i oštećena, koja je te godine uklonjena, kako bi se podigao most. Beograđani vjeruju da je zbog ovog barbarskog čina i stravičnog događaja koji se zbio 1862. godine u džamiji, ovaj most uklet. Sa mosta je skočilo u Savu i izvršilo samoubistvo više desetina beograđana, a među njima i proslavljeni književnik Branko Ćopić. Most je mjesto ne samo pojedinačnih, već I kolektivnih stradanja ljudi.Liman džamija je bila jedna od najstarijih džamija u Srbiji. Građena je od tvrdog kamena granita, sa teškim, visokim minaretom, i prozorima i vratima od kovanog gvožđa.Juna 1862. godine došlo je do incidenta na Čukur-česmi, na Dorćolu, u Bogradu. Tog sparnog dana napravio se red ljudi koji su sa testijama u rukama čekali da natoče vode i utole žeđ. U tom redu bio je i šesnaestogodišnji sluga Sava Petković koji se u težnji da što prije natoči svoju testiju zavadio sa osmanskim vojnikom koji je također čekao u redu. Nažalost, ova svađa je završila tragično jer je vojnik iz Kalemegdanske tvrđave u afektu testijom udario dečaka i povrijedio ga. U svim udžbenicima i drugoj literaturi stoji netačan podatak da je Sava od udarca testije ubijen, što nije tačno, jer Sava Petković je poginuo tek 1885. godine u jeku srpsko-bugarskog rata. Čak je i tadašnji srpski poslanik u Istambulu da bi pojačao tragičnost ovog događaja slagao osmanske i strane diplomatske predstavnike da je mladi sluga Sava na licu mesta ostao mrtav. U skladu sa ovom verzijom danas na Čukur-česmi postoji spomenik mladom Savi koji je tu navodno izgubio život.Srpski žandarmi hteli su da sprovedu osmanskog vojnika u srpsku žandarmerijsku stanicu. Uplašen da će ga ubiti, on je pružio otpor. Pucajući, odstupao je u pravcu Kalemegdana, gdje je bio smješten osmanski garnizon. Nastala je paljba i od strane srpske žandarmerije i osmanskih vojnika iz tvrđave, uz međusobne žrtve. Sukob se proširio sve do današnjeg Studentskog parka, gdje se tada nalazilo najveće beogradsko muslimansko groblje. Drugim riječima, oni koji se danas odmaraju u Studentskom parku, treba da znaju da se nalaze na muslimanskom groblju gdje su nišani u cjelosti uništeni, a groblje pretvoreno u Veliku pijacu, a kasnije u Studentski park, a čija zemlja i danas krije mnogobrojne, u raznim periodima sahranjene muslimane. Oko ovog groblja, a današnjeg Studentskog parka bile su tri džamije: Bajram-begova, Kizlar-agina i Hadži Mustafe Ćebedžije džamija.Ali najveća žrtva ovog sukoba bili su civili muslimani koji se nisu na vrijeme sklonili u tvrđavu, koji su najvećim dijelom bili Bošnjaci i djelimično Albanci. U udžbenicima piše da su u pitanju Turci, što je notorna laž.To je prostor koji danas beograđani zovu Savamala (Sava mahala), i koji su nastanjivali Bošnjaci i manjim dijelom Albanci, trgovci i zanatlije, stare beogradske porodice, koje su kršćani zvali erlije.Pošto je beogradsko bošnjačko stanovništvo sa Srbima živjelo u miru i slozi, a sa događajima na Čukur česmi nisu imali nikakve veze, vjerovali su da im od komšija ne prijeti nikakva opasnost.Pošto je sukob sa osmanskim garnizonom iz Kalimegdanske tvrđave postajao sve oštriji, kod srpskog stanovništva je sve više jačala mržnja prema svemu što je muslimansko.Uvidjevši šta će da im se desi, bošnjačko civilno stanovništvo se sa djecom i ženama sklonilo i zatvorilo u Liman džamiju, u čijoj blizini je bio han koji je nosio isto ime kao i džamija. Termin Liman označava riječno pristanište, odnosno močvarni zaljev u koji su se zaklanjale lađe od vjetra i tu istovarivale i tovarile robu. S proljeća, kako bi se otvorila plovidba po Savi, bio bi taj Liman prepun bosanskih lađa i dereglija. Pristanište se i danas nalazi na istom prostoru. Razjarena srpska masa predvođena starim borcem sa Mišara Bakal Mitom, koji jer rukovodio ovom groznom akcijom, opkolila je džamiju. Donijeli su katran, luč i slamu i zapalili džamiju krcatu bespomoćnim muslimanskim življem.Liman džamija je gorjela i u njoj ljudi, žene i djeca. Požarom i nemarom oštećena Liman džamija, odnosno njene visoke granitne zidine i minare su ostale kao stravičan spomenik, koji je srpsko stanovništvo podsjećao na užasan zločin koji su počinili njihovi djedovi i očevi. Oko džamije je naravno bilo i muslimansko groblje. Beograd je u ovo doba bio sa većinskim muslimanskim življem (većinom Bošnjaci i dijelom Albanci – ukupno 1486 muslimanskih kuća) i 842 srpske kuće.
Kada je 1930. godine kralj Aleksandar Karađorđević odlučio da gradi Savski most, koji je po njemu nazvan Most viteškog kralja Aleksandra Prvog, ovo je iskorišćeno kao zgodna prilika da se definitivno ukloni granitna Liman džamija, njeno minare i muslimansko mezarje. Kod toliko obalskog prostora izabrano je da stub mosta na desnoj obali Save bude postavljen baš na mjestu gdje se nalazila ova džamija i muslimansko groblje. Ovo je podrazumjevalo naravno da se džamija potpuno i definitivno poruši, kao i muslimansko groblje oko nje.Stub koji nosi na desnoj obali Most kralja Aleksandra, a današnji Brankov most, je danas zapušten i prljav, i njime se ne diče Beograđani, koji ga nazivaju „ukleti stub“, jer je postavljen na mjestu porušene džamije i muslimanskog groblja i na mjestu gdje su nevini muslimani: ljudi, žene i djeca živi gorjeli.Beograđani vjeruju u legendu o prokletstvu Brankovog mosta, koji privlači tragične sudbine i smrt. Mračna statistika govori da svake godine blizu 40 osoba pokuša ili izvrši samoubistvo skokom sa mosta.Najpoznatiji slučaj dogodio se 26. marta 1984. godine. Tog dana je čuveni jugoslovenski književnik Branko Ćopić, skokom sa mosta oduzeo sebi život.Žitelji Beograda vjeruju da su duhovi na pravdi Boga spaljenih muslimana u ovoj džamiji konačno uznemireni uništavanjem bogomolje i groblja, što je uzrok prokletstva Brankovog mosta. Beograđani vjeruju da je na ovaj način duhovima nevino stradalih ljudi oduzeto jedino mjesto koje im je ulivalo mir i sigurnost u zagrobnom životu i da se nikada neće smiriti.Drugi pak beograđani govore da tek onda kad most bude odneo tri puta više života, nego što je bilo zapaljenih ljudi, žena i djece , njihove duše će se smiriti.Most je završen 16. decembra 1934. godine. Ovaj viseći most čiju su konstrukciju držala čelična užad, bio je dug 474 metra i oslanjao se na dva armirano-betonska stuba u srpsko-bizantijskom stilu. Već 9. oktobra iste godine u Marselju je u atentatu ubijen glavni nosilac ideje o rušenju Liman džamije i izgradnji mosta na tom mjestu kralj Aleksandar Obrenović, po kojem je most nosio naziv a nezvanično Zemunski most. Samo sedam godina nakon izgradnje mosta, srpska vojska je ga je srušila, da bi usporila prodiranje njemačkih jedinica. Most je srušen tokom noći između 11. i 12. aprila 1941. godine, upravo u trenutku kada je ispod njega prolazio brod „Tanasko Rajić“ , koji se povlačio prema Ostružnici. Inžinjerci u mrkloj noći nisu vidjeli da tačno ispod mosta prolazi vojni brod sa 110 ljudi. Od eksplozije metalna konstrukcija mosta se survala tačno na brod, i na licu mjesta je poginulo 95 ljudi.Na temeljima ovog mosta 1956. godine podignut je novi most koji je dobio naziv Most bratstva i jedinstva ili Savski most. Uskoro je dobio i rezervno ime Brankov most. Tako je prozvan po Brankovoj ulici na koju se most nastavlja, odnosno ulici koja je nazvana po pjesniku Branku Radičeviću. Most je proširen 1979. godine.Ukleti most i dalje je neodoljiv za ljude koji skokom sa njega nasilno prekidaju svoj život.Esad Rahić